مریم میرزا خانی

مریم میرزا خانی
همانگونه که اطلاع دارید خانم مریم میرزا خانی دانش آموخته ی دبیرستان فرزانگان تهران و دانشگاه صنعتی شریف موفق شد بزرگ ترین جایزه ی ریاضی که در سطح جایزه ی نوبل می باشد در حضور جمع زیادی از دانشمندان کشورهای مختلف دریافت کند.
به طور حتم و یقین این بانوی سرافراز و افتخار آفرین ایرانی در درجه اول دارای صفات ممتاز و کمالات اخلاقی همچون:
ایمان به کار وکوشش، اهداف بلند علمی و آموزشی، اندیشه های متعالی، اعتماد به نفس، همت عالی، ناچیز شمردن خواسته های زودگذر دوران جوانی، امید به پیروزی، ساده زیستی و عفت و پاکدامنی و نظیر این ها بوده است.
ونیز می دانید:
دانش آموزان و دانشوران عزیز ما هم باید با آراسته شدن به صفات عالی انسانی مذکور و نیز با تلاش های پیگیر و دائمی خود بتوانند آینده ای سرشار از سربلندی و افتخار برای خود، خانواده ی ارجمند و کشور عزیز ایران رقم بزنند.
شایسته است با نگاهی به زندگی نامه و شیوه ی مطالعاتی شخصیت های علمی و فرهنگی مریم میرزاخانی، پاستور، بوعلی سینا، مادام کوری، زکریای رازی ، اینشتین، سعدی، گالیله، ابوریحان بیرونی، نیوتن، غلامحسین مصاحب، ریمان، پروین اعتصامی، بانو امین و سایر اندیشمندان و تأثیر گذاران کاروان علم و دانش، راه و روش خود را انتخاب کنند.
در زیر به گوشه ای از موفقیت های خانم میرزاخانی – بانوی هوشمند ایرانی اشاره می شود.
مریم میرزاخانی (زاده ۱۳ اردیبهشت۱۳۵۶، تهران) ریاضیدان ایرانی و استاد دانشگاه استنفورد است. میرزاخانی در ۳۱ سالگی و در دانشگاه استنفورد به عالی‌ترین جایگاه دانشگاهی و مقام استادی رسید. او در سال ۲۰۱۴، برنده مدال فیلدز شد. میرزاخانی نخستین زن و نخستین ایرانی برنده جایزه فیلدز است که بزرگ ترین افتخاری شناخته می‌شود که یک ریاضیدان می‌تواند کسب کند.
زمینه ی تحقیقاتی او مشتمل بر نظریه تایشمولر، هندسه هذلولوی، نظریه ارگودیک و هندسه هم‌تافته است. در برخی رسانه‌های غربی از وی بعنوان آمریکایی ایرانی‌الاصل یاد می‌کنند و این درحالی است که وی تنها مقیم ایالات متحده است و شهروندی و تابعیت آن کشور را ندارد.
او طی تحصیل در دبیرستان فرزانگان تهران در سال‌های ۱۹۹۴ (هنگ‌کنگ) و ۱۹۹۵ (کانادا) برنده مدال طلا در المپیاد جهانی ریاضی و در این سال به عنوان نخستین دانش‌آموز ایرانی حایز نمرهی کامل شد. وی نخستین دختری بود که به تیم المپیاد ریاضی ایران راه یافت. همچنین نخستین دختری بود که در المپیاد ریاضی ایران، طلا گرفت. نخستین کسی که دو سال مدال طلا گرفت و نخستین فردی که در آزمون المپیاد ریاضی نمره ی کامل گرفت. سپس کارشناسی خود را در رشته ریاضی از دانشگاه شریف گرفت و در سال ۱۹۹۹ برای ادامه تحصیل دکترا به دانشگاه هاروارد رفت.
از مریم میرزاخانی به عنوان یکی از ده ذهنِ جوان برگزیده ی سال ۲۰۰۵ از سوی نشریه پاپیولار ساینس در آمریکا و ذهن برتر در رشتهی ریاضیات تجلیل شد. میرزاخانی برنده جوایزی چون جایزه ستر از انجمن ریاضی آمریکا در سال ۲۰۱۳، جایزه کلی و مدال فیلدز در سال ۲۰۱۴ است. وی از یازدهم شهریور ماه ۱۳۸۷ (اول سپتامبر ۲۰۰۸) در دانشگاه استنفورد استاد دانشگاه و پژوهشگر رشته ی ریاضیات است. پیش از این، او استاد دانشگاه پرینستون بود.
حادثه تصادف
در اسفندماه ۱۳۷۶ اتوبوس حامل دانشجویان ریاضی شرکت‌کننده در بیست و دومین دورهی مسابقات ریاضی دانشجویی، که در آن تیم متشکل از میرزاخانی، ایمان افتخاری و حسین نمازی در آن رتبهی اول کشور را کسب کرده بودند، که از اهواز راهی تهران بود (مسابقات ریاضی دانشجویی در اهواز برگزار شد.) به دره سقوط کرد و طی آن شش تن از دانشجوی نخبهی ریاضی دانشگاه صنعتی شریف شامل آرمان بهرامیان، رضا صادقی – برندهی دو مدال طلای المپیادجهانی – علیرضا سایه‌بان و علی حیدری، فرید کابلی، دکتر مجتبی مهرآبادی و مرتضی رضایی دانشجوی دانشگاه تهران که اغلب از برگزیدگان المپیادهای ملی و بین‌المللی ریاضی بودند، جان باختند و مریم میرزاخانی از جمله دانشجویان بازمانده از این سانحه بود.
زندگی شخصی
وی گفته بود که در کودکی آرزو داشت نویسنده شود. او گفت: “وقتی که بچه بودم رویایم این بود که نویسنده شوم. هیجان‌انگیزترین لحظاتم را به خواندن رمان می‌گذراندم، در واقع هر چیزی را به دستم می‌رسید می‌خواندم.” همسر وی جان وندراک، پژوهشگر علوم کامپیوتر نظری مرکز تحقیقات آی‌بی‌ام و اهل جمهوری چک است و از او دارای یک فرزند به نام آناهیتا می‌باشد.
فعالیت‌ها و افتخارات
او به همراه ۹ محقق برجسته ی دیگر در چهارمین نشست۱۰ استعداد درخشان نشریه پاپیولار ساینس در آمریکا مورد تقدیر قرار گرفت. به نوشتهی یواس‌ای تودی این فهرست ۱۰ نفره، شامل محققان و نخبگان جوانی است که در حوزه‌های ابتکاری مشغول به فعالیت هستند و با این حال معمولاً از چشم عموم پنهان مانده‌اند. این فهرست بر اساس پیشنهادهای ارائه شده از سوی سازمان‌های گوناگون، رؤسای دانشگاه‌ها و ناشران انتشارات علمی برگزیده شده‌اند. این محققان برجسته جوان در حوزه‌های گوناگونی از گرافیک رایانه‌ای تا ریاضیات و علوم رباتیک، افق‌های تازه‌ای در مرزهای جهان اطراف ما گشوده‌اند که مریم میرزاخانی ریاضیدان ۳۳ سالهی ایرانی یکی از آنها است.
میرزاخانی در سال ۱۹۹۹ میلادی موفق شد راه‌حلی برای یک مشکل ریاضی پیدا کند. ریاضیدانان مدت‌های طولانی است که به دنبال یافتن راه عملی برای محاسبه حجم رمزهای جایگزین فرم‌های هندسی هذلولی بوده‌اند و در این میان مریم میرزاخانی جوان در دانشگاه پرینستون نشان داد که با استفاده از ریاضیات شاید بتوان بهترین راه را به سوی دست یافتن به راه‌حلی روشن در اختیار داشت: محاسبه ی عمق حلقه‌های ترسیم شده بر روی سطوح هذلولی. میرزاخانی در تلاش است تا معمای ابعاد گوناگون فرم‌های غیر طبیعی هندسی را حل کند. در صورتی که جهان از قاعده هندسه هذلولی تبعیت کند، ابتکار وی به تعریف شکل و حجم دقیق جهان کمک خواهد کرد. در واقع مشکل این است که برخی از این اشکال هذلولی هم‌چون doughnuts و یا amoebas دارای ظاهری بسیار نافرم هستند که محاسبهی حجم آنها را به معمایی جدی برای ریاضیدانان مبدل کرده است. اما میرزاخانی با یافتن راهی جدید در واقع دست به یک ابتکار عمل بزرگ زد و با ترسیم یک سری از حلقه‌ها بر روی سطح این گونه اشکال پیچیده به محاسبه حجم آنها پرداخت.
کاربردهای عملی اندکی برای پژوهش او وجود دارد ولی اگر مشخص شود که جهان توسط هندسه هذلولوی اداره می‌شود، کار او می‌تواند به تعریف دقیق شکل و حجم آن کمک کند.
دیدگاه وی دربارهی ریاضیات
بدون علاقه داشتن به ریاضی ممکن است آن را سرد و بیهوده بیابید. اما زیبایی ریاضیات خود را تنها به شاگردان صبور نشان می‌دهد. پُرارزش‌ترین بخش [مطالعه ریاضی] لحظه‌ای است که می‌گویی آها! ذوق کشف و لذت فهمیدن چیزی جدید. احساس ایستادن بالای یک بلندی و رسیدن به دیدی شفاف و واضح.
دریافت جایزه فیلدز
او در سال ۲۰۱۴ برندهی مدال فیلدز شد که بالاترین نشان علمی رشتهی ریاضیات است و هر چهار سال یک‌بار به دانشمندان برگزیدهی زیر ۴۰ سال اهدا می‌شود و از آن به نوبل ریاضیات نیز تعبیر می‌شود. وی نخستین زن و نخستین ایرانی بود که موفق به دریافت این جایزه گشت.
واکنش‌ها
• توصیف رسمی کمیتهی مدال فیلدز: “چیره‌دست در گسترهی قابل توجهی از تکنیک‌ها و حوزه‌های متفاوت ریاضی، او تجسم ترکیبی کمیاب است از توانایی تکنیکی، بلندپروازی جسورانه، بینش وسیع و کنجکاوی ژرف.”
• حسن روحانی رئیس جمهور وقت ایران در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۳۹۳ در پیامی که در صفحهی فیسبوک وی نیز منتشر شد، ضمن تقدیر از میرزاخانی، دریافت مدال فیلدز را به وی تبریک گفت.
• رضا فرجی‌دانا، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری پیام تبریکی خطاب به وی و جامعه علمی دانشگاهی کشور صادر کرد.
• علی اکبر صالحی، معاون رییس جمهوری و رییس سازمان انرژی اتمی ایران در پیامی موفقیت مریم میرزاخانی را در کسب برترین جایزه ریاضیات در جهان را به وی تبریک گفت.
• محمدرضا عارف، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس بنیاد پیشبرد علم و فناوری ایران در پیامی، کسب مدال فیلدز را به مریم میرزاخانی تبریک گفت.
• جیمز کارلسون از انستیتو ریاضیات کِلی (به انگلیسی: Clay Mathematics Institute) می‌گوید
میرزاخانی در یافتن ارتباطات جدید، عالی است. وی می‌تواند به سرعت از یک مثال ساده به دلیل کاملی از یک نظریه ژرف و عمیق برسد.
• رامین تکلو، استاد ریاضی دانشگاه ایلینوی شیکاگو گفت: “مریم میرزاخانی حتی بدون گرفتن فیلدز هم در میان معروف‌ترین ریاضیدانان جهان بوده است.
• ” بهرنگ نوحی، استاد دانشگاه کویین‌مری گفت: “به محض اینکه در هاروارد شروع کرد مشخص بود که کارش خوب است. مشخص بود که تز دکترایش یک تز انقلابی است.”
• ریچارد داوکینز در حساب توییترش کسب جایزه فیلدز را به وی تبریک گفت.
• یورگ کرامر (رییس اتحادیه ریاضیدانان آلمان) و گونتر سیگلر (استاد ریاضی دانشگاه آزاد برلین) به میرزاخانی تبریگ گفتند. همچنین نشریات آلمانی چون اشپیگل، فرانکفورتر آلگماینه سایتونگ، زوددویچه تسایتونگ، تاگس اشپیگل و برخی رسانه‌های دیگر در مطالب جداگانه‌ای به این موضوع پرداختند.
جوایز و افتخارات
• مدال فیلدز ۲۰۱۴ سئول (“List of Fields Medallists”)
• جایزه بنیاد ریاضیات کلی در سال ۲۰۱۴ (Clay Mathematics Institute)
• جایزه ستر از طرف انجمن ریاضی آمریکا در سال ۲۰۱۳
• جایزه ی ای‌ام‌اس بلومنتال در سال ۲۰۰۹
• Clay Mathematics Institute Research Fellow 2004.
• Harvard Junior Fellowship Harvard University, 2003.
• Merit fellowship Harvard University, 2003.
• IPM Fellowship The Institute for theoretical Physics and Mathematics, Tehran, Iran, 1995-1999.
• مدال طلا (با نمرهی کامل و نفر اول جهان). المپیاد جهانی ریاضی (کانادا ۱۹۹۵)
• مدال طلا. المپیاد جهانی ریاضی (هنگ‌کنگ ۱۹۹۴)
آلن ایر، سخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه آمریکا نیز در پستی در فیس بوک به میرزاخانی تبریک گفت.
حسن روحانی، سال گذشته در حاشیه حضورش در مقر سازمان ملل متحد، به ایرانیان ساکن خارج از کشور وعده تسهیل راه بازگشت آنها به ایران را مطرح کرد و گفت که همه ایرانیان حق بازگشت دارند.
میرزاخانی با یک مرد اهل چکسلواکی ازدواج کرده و دارای یک دختر است.
مریم میرزاخانی دکترای خود را از دانشگاه هاروارد اخذ و به عنوان یکی از اساتید و پژوهشگران برجسته رشته ریاضیات دانشگاه استنفورد مطرح است. وی در سال ۲۰۰۵ میلادی از سوی نشریه پاپپولار ساینس امریکا به عنوان یکی از ۱۰ ذهن جوان برگزیده و ذهن برتر در رشته ریاضیات معرفی شد.
مراسم اهدای جوایز برترین ریاضیدانان جهان در کره جنوبی و با حضور بیش از ۵ هزار شرکت کننده برگزار شد. مریم میرزاخانی به همراه سه ریاضیدان مرد با نام های ” ارتور آویلا از پاریس”، “مانجول بهارگوا” از دانشگاه پرینستون امریکا، “مارتین هایرر” از دانشگاه وارویک انگلیس موفق به دریافت این جایزه شد.
Ingrid Daubechies یکی از سخنرانان انجمن بین المللی ریاضی در رابطه با این مدال گفت : “اهدای این جایزه بزرگ به یک زن ریاضیدان برای انجمن های مختلف ریاضی نیز به عنوان یک افتخار بزرگ محسوب می شود. داوران در انتخاب و گزینش برگزیدگان جایزه هیچ گونه اعمال جنسیتی را به کار نبردند و تمام شرکت کنندگان زیر ۴۰ سال برای تحقیق و ممارست خود بررسی شدند تا در نهایت جایزه امسال به ۴ نفر از محققان برتر اهدا شد.”
پرفسور “لورانس بروز”، استاد برجسته ریاضی دانشگاه فرانسه نیز در مصاحبه ای گفت:” تعداد زنان محقق در رشته هایی مانند ریاضی و فیزیک به نسبت مردان کمتر است اما در رشته هایی مانند بیولوژی،شیمی، زیست شناسی و … با تعداد محققان بیشتری روبرو هستیم. من بسیار خوشحال هستم که یک بانو موفق به دریافت این جایزه شده است زیرا بسیار تفاوت دارد که این جایزه به زنان اهدا شود یا مردان؟ هر چند که تفاوت جنسیتی معنایی ندارد اما سایر زنان محقق و دانشمند این عرصه انگیزه و امید تازه ای برای کوشش و تلاش در این عرصه باز می یابند.”
“کورتیس مک مولن”، برنده مدال فیلدز سال ۱۹۹۸ میلادی و استاد دوره دکترا میرزا خانی در دانشگاه هاروراد امریکا در رابطه با شاگرد و همکار فعلی خود می گوید: ” از زمانی که مریم را دیدم همیشه روحیه فوق العاده ای در حل و تفسیر موضوعات مختلف ریاضی داشت. پیش بینی چنین آینده ای برای مریم دور از ذهن نبود.”